UPPBYGGINGARSTEFNA (Restitution) uppeldis- og samskiptastefna Kópavogsskóla.
Uppeldi til ábyrgðar - Uppbyggingarstefna (Restitution) í skólastarfi er hugmyndakerfi þar sem lögð er áhersla á sjálfsskoðun, uppbyggileg samskipti, kennslu sjálfsaga og sjálfstjórn í samskiptum. Stefnan er upprunnin í Kanada og hefur upphafsmaður aðferðarinnar Diane Gossen þróað hana síðustu 20 ár. Aðferðin er þróuð út frá hugmyndum dr. William Glasser um gæðaskólann (Quality School) og sjálfsstjórnarkenningu hans (Control Theory/Choice Theory). Diane Gossen vísar í rannsóknir um heilastarfsemi og styðst við hugmyndir Eric Jensen (Teaching with the Brain in Mind) um mælanleg neikvæð áhrif ógnunar á námsgetu. Einnig styðja rannsóknir Alfie Kohn aðferðir Diane Gossen. Kohn hefur rannsakað neikvæð áhrif umbunarkerfa til að stjórna öðrum á andlegan þroska þess sem fyrir verður (Punished by Rewards). Síðast en ekki síst á aðferðin rætur að rekja til rannsókna á gömlum aðferðum frumbyggja Ameríku við barnauppeldi og enduruppeldi brotamanna.
Uppbyggingarstefnan miðar að því að finna leiðir til lausnar á ágreiningsmálum, að við stjórnumst af innri hvötum frekar en ytri, að skoða hvernig við viljum vera, frekar en hvað við erum að gera. Hún skapar aðstæður fyrir einstaklinginn til að geta leiðrétt og bætt fyrir mistök sín, gera betur og snúa síðan aftur til hópsins með aukið sjálfstraust. Nemendum er kennt að taka ábyrgð á eigin orðum og gerðum. Miðað er að því að finna þörfina bak við það sem við erum að gera. Markmiðið er að lifa við öryggi.
Kennari og nemendur ákveða í sameiningu hvaða lífsgildi þeir vilja hafa að leiðarljósi í bekknum og einbeita sér síðan að því að finna út hvernig þeir geta haft grundvallaratriði gildanna í heiðri. Nemendur og kennari koma sér saman um hlutverk beggja. Þegar kennari getur fækkað afskiptum af nemendum fá þeir aukið frelsi og verða viljugri til að hlusta og taka eftir þegar mikið liggur við varðandi nám og samskipti. Uppbyggingarstefnan á samhljóm í markmiðum Aðalnámskrár í lífsleikni og er okkar leið til að nálgast sýn Kópavogsskóla.
Samskipti
Frá |
Til |
- Gera eitthvað við nemandann
- Blindri hlýðni
- Ytri agastjórn
- Umbun og refsing
- Þvinga til hlýðni
- Beygja sig undir reglu
- Skamma nemendur
- Fjarlægja nemendur
- Áhersla á vandamál
- Kennarinn leysir vandann
|
- Að vinna með nemandanum
- Samvinnu
- Innri sjálfsstjórn
- Sjálfsagi og gildismat
- Útrýma þvingun og ótta
- Læra betri leiðir
- Efla sjálfstraust nemenda
- Taka við nemendum
- Áhersla á lausn
- Nemendur leysa vandann
|
Rætur uppbyggingar
Samtalsmeðferð til að hjálpa geranda
Lífsgildamiðuð fremur en reglumiðuð stefna
Byggir á þremur grundvallarhugmyndum sem William Glasser hefur byggt samtalsmeðferð sína á og kallar „Reality Therapy“
- Við erum alltaf að gera okkar besta
- Öll hegðun hefur tilgang
- Við eigum hvert sína óskaveröld um hver við viljum vera
- þegar þau lífsgildi stýra hegðun okkar erum við sátt.
Sjö gundvallaratriði varðandi kennslu í sjálfsaga
- Allir gera mistök
- Við vitum þegar við gerum rangt
- Skammir og gagnrýni ýta undir að fólk fari í varnarstöðu
- Fólk getur lært betri leiðir
- Þegar börn fá að vaxa af því að bæta fyrir mistök sín reyna þau ekki að ljúga eða fela mistökin.
- Að læra sjálfsaga er skapandi ferli
- Þeir sem fá að byggja sig upp og bæta fyrir verða umburðarlyndari gagnvart öðrum.
Diane Gossen, “My Child Is A Pleasure”
Grunnþarfir
Grunnþarfirnar fimm eru undirstöðuþáttur í uppbyggingu. Það að þekkja þarfir sínar er grundvöllur þess að maður skilji hegðun sína og geti breytt henni til betri vegar.
Öll hegðun stafar af því að við erum að reyna að mæta einhverri af þörfunum. Þær eru missterkar hjá fólki, sem m.a. gerir það af verkum að við erum öll ólík.
http://www.realrestitution.com/ (heimasíða Diane Gossen)
Uppbygging sjálfsaga á facebook
http://netla.khi.is/greinar/2007/003/index.htm
Glærur frá fyrirlestri Jóns Baldvins Hannessonar á námskeiði fyrir foreldra 3. nóv. 2010
Vefsíða samtakanna um Uppeldi til ábyrgðar.